Avontuurlijk en uitdagend spelen in de vrije natuur is een ontdekkingstocht.

Ik herinner me nog hoe vaak ik buitenspeelde als kind. Kampen bouwen, in bomen klimmen en uren rondzwerven,... Die tijd kan jij je misschien ook nog herinneren want voor veel volwassenen was het heel gewoon in hun kindertijd.

Jammer genoeg veranderen de tijden. Het verkeer is drukker geworden, er zijn minder plaatsen waar kinderen vrij in de natuur kunnen spelen, ouders halen en brengen hun kinderen vaker met de auto naar buitenschoolse activiteiten.

Wist je dat zes op tien kinderen buitenspelen in hun top drie van favoriete activiteiten zet? Een kwart zou zelfs wel meer willen buitenspelen. En dat is niet raar want buitenspelen is leuk! 

In de plassen springen en sneeuwballen gooien

Buitenspelen betekent nieuwe ervaringen opdoen. Ruimte om te rennen, te fietsen, te springen. Lawaai te maken en energie kwijt te raken.

Kinderen hebben nood aan de natuur. Modder maken van zand, visjes vangen in de beek, putten graven: kinderen genieten daar enorm van. Het is zo leuk dat elk seizoen weer andere speelkansen biedt: wind, regen, sneeuw en zon zorgen, elk op zich, voor andere ervaringen die je binnenshuis niet kan ervaren. Denk maar aan in de plassen springen, een sneeuwballengevecht of een spel van schaduwen.  

Kinderen komen buiten ook tot rust. Ze genieten van de zon op hun gezicht of de wind in hun haren. Dromen in een verborgen kamp of in de boomhut, weet je nog toen jij dat ook deed?

Een uitdagende buitenomgeving je kind nodigt uit om op onderzoek te gaan, te experimenteren en te fantaseren. Absolute veiligheid bestaat niet. Het is soms een beetje zoeken naar het evenwicht tussen speelkansen en aanvaardbare risico's. Of met andere woorden: een buil of een bult die met een grote pleister en een dikke papa- of mama-zoen weer verholpen zijn, dat hoort er natuurlijk ook bij. Maar daarvoor hebben we leuke pleisters.

Buitenspelen is goed voor:

• Bewegen: hinkelen, touwtje springen, klauteren, voetballen, fietsen… Kinderen worden motorisch sterker. De hersenen krijgen meer zuurstof waardoor leren en onthouden makkelijker gaat. 
• Buitenspelen leert kinderen ruimte, diepte, afstand en snelheid beter in te schatten.
• Kinderen raken buiten hun energie kwijt. Spelen in het 'nu', zonder een bepaald doel, is een ideale uitlaatklep voor spanning en stress. 
• Door buiten te spelen leren kinderen hoe de wereld rondom hen in elkaar zit. Groeien wortelen echt onder de grond? Hoe lang zou het duren voor glas vergaat?
• Buiten ontmoet je kind andere kinderen. Kinderen leren hoe een groep werkt, hoe ze rekening houden met elkaar en afspraken maken in een spel. Ze lossen ruzies samen op, zonder tussenkomst van volwassenen.
• Tv kijken, huiswerk maken: het vraagt gerichte aandacht van je kind. Dat is voor buiten spelen vaak niet nodig. Daarom vermindert het stress.
• Kinderen ontdekken buiten makkelijker de mogelijkheden van hun eigen lichaam. Dat geeft zelfvertrouwen en motiveert een kind om weer nieuwe dingen te ontdekken. 
• Je kind leert buiten gaandeweg zelf zijn spel te organiseren: het is niet papa of mama die een vriendje belt en een spelletje voetbal voorstelt. Buiten groeit hun zin voor initiatief, zo "zonder toezicht" van ouders.
• Door buiten te spelen in de publieke ruimte ontdekt je kind de wereld: de weg vragen, een oplossing zoeken voor een platte band, omgaan met een boze opmerking over te luid of te wild gedrag,...

Stap voor stap naar meer zelfstandigheid

Een vaste richtlijn hoeveel kinderen 'moeten' buiten spelen, bestaat niet. Elk kind is anders. Dat merk je ook in de mate en de manier waarop ze buitenspelen. Ook de manier van toezicht houden verandert door de jaren heen.

Kinderen tussen 0 en 4 jaar

Heel jonge kinderen hebben bijna voortdurend toezicht nodig. Ze ontdekken nog heel veel met hun mond, dus let op met kleine voorwerpen. Als ze eens proeven van aarde of gras, komen ze er zelf wel achter dat dat niet lekker is, dus grijp niet te snel in. Op een eigen, veilig plekje komen ze tot rust en worden hun zintuigen geprikkeld. Wees extra waakzaam in de buurt van de zandbak en water. Toch is het voor hen ook fijn om spontaan tot beweging en ontdekking te kunnen komen. Hou je niet zo van vieze, natte kleding? Overweeg dan een regenpak of playsuit. Je vindt ze hier.

Kinderen tussen 4 en 6 jaar 

Kinderen van deze leeftijd worden geleidelijk aan zelfstandiger, maar zijn nog erg impulsief en hebben weinig besef van gevaar. Toezicht en begeleiding van een volwassene zijn dan ook noodzakelijk. In een omgeving die voor het kind veilig en vertrouwd is, kun je als ouder gerust vanop afstand een oogje in het zeil houden. Bijvoorbeeld met de fiets op de stoep tot aan de hoek fietsen. Maar nooit buiten zicht of hoorbereik (van jezelf of een andere ouder). Maak duidelijke afspraken: ‘Tot aan de hoek, niet verder.’ Speelpleinen met veel uitdaging en ontdekkingsmogelijkheden vinden ze fijner dan een speeltuin met enkel 'kant-en-klare' speeltuigen. Check zeker het gamma aan avontuurlijk speelgoed eens, een absolute aanrader voor elk buitenkind.

Kinderen tussen 6 en 9 jaar 

Kinderen van deze leeftijd willen vooral hun motorische grenzen verleggen. Ze hebben duidelijke regels nodig over hoe ver en hoe lang ze zonder toezicht van huis mogen. Zelf boodschappen doen is een leuke overgang. Ze kunnen een rustige route, niet te ver weg en al eens samen met de ouders verkend, zelf afleggen. Ze spelen graag in de buurt van hun eigen huis. Enkele favorieten: actieve spelletjes zoals voetballen, fietsen, skaten en verstoppertje spelen. Mag het eens iets anders zijn? Tualoop is een heel leuk buitenspel dat kinderen de mogelijkheid geeft hun motriek te verbeteren.

Kinderen tussen 9 en 12 jaar 

Op deze leeftijd willen kinderen zelfstandig de buurt intrekken. Het aspect 'ontmoeting' wordt steeds belangrijker. Kinderen zijn op zoek naar een ‘hangplek’ of willen verder de buurt in: een parkje, een crossveld en natuurlijk ook het voetbalveldje zijn favoriet. Hoe verder je kind van huis gaat, hoe belangrijker de afspraken: waar ga je naartoe, met wie en wanneer ben je terug, ga nooit met iemand mee. Ik ben zelf niet zo'n voorstander van een gsm op vroege leeftijd. Daarom vind ik een Walkie Talkie een perfecte oplossing. Leuk voor thuis maar ook op vakantie!

Kinderen ouder dan 12

Ook voor oudere kinderen is 'buiten zijn' deugddoend. Voetballen, skaten, rondjes fietsen met de vrienden zorgen ervoor dat jongeren hun energie kwijt kunnen. Velen vinden het trouwens fijn hun krachten te meten met leeftijdsgenoten! En het mag ook al wel wat stoerder zijn, toch? Een pijl en boog of katapult kunnen zomaar eens een schot in de roos zijn. ;-)

Lees hier meer over hoe je een echte buitenspeel-ouder wordt.